Prawa autorskie

Prawo autorskie (ang. copyright, symbol: ©) – dyscyplina prawa cywilnego, zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, a także ogół praw przysługujących autorowi utworu (lub innemu uprawnionemu podmiotowi) upoważniających go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych.                                                                                                                                                                                                        Utwór – przedmiot prawa autorskiego, wynik działalności twórczej człowieka posiadający indywidualny charakter, ustalony przez jego twórcę lub współtwórców w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.                                                                                                                                                                                                                                        Popularne licencje na programy to np.:

Licencja na program komercyjny (pełna wersja programu) – program objęty taka licencją nie ma żadnych ograniczeń jeśli chodzi o jego działanie, jest pełnopłatny i wszelkie próby kopiowania, rozpowszechniania są niezgodne z prawem. Objęty jest całkowitym prawem autorskim.

Shareware – programy tego typu to programy płatne, jednak rozprowadzane przez producenta są za darmo i można z nich korzystać przez pewien określony czas nie ponosząc żadnych opłat. Po wygaśnięciu terminu dozwolonego darmowego użytkowania program musi zostać odinstalowany, gdyż korzystnie z niego będzie niezgodne z prawem. Jeśli chcemy go nadal używać, musimy go kupić.

Adware – to licencja obejmująca programy, które mogą być wykorzystywane za darmo w zamian za dołączanie i wyświetlanie w nich reklamy, lub można za nie uiścić opłatę i korzystać z programu bez dołączanych reklam.

Freeware – licencja umożliwiająca darmowe rozpowszechnianie aplikacji bez ujawniania kodów źródłowych. Prawa autorskie twórcy zostają zachowane. Programu nie można w żaden sposób zmieniać. Najczęściej program można wykorzystywać tylko na swój użytek i zabronione jest rozpowszechnianie programu w celach komercyjnych.

GNU GPL (General Public License) – jedna z licencji wolnego oprogramowania, zezwalająca na uruchamianie programu w dowolnym celu, analizowanie jego działania i dostosowywania do swoich potrzeb, kopiowania oraz udoskonalania i wprowadzania swoich poprawek. Użytkownik programu objętego taką licencja ma dostęp do jego kodów źródłowych.

Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania rozprowadzanego jako licencja trial:

• 
  
  Paint Shop Pro
• 
  
  Adobe Flash 

Demo––program po zainstalowaniu nie ma żadnych ograniczeń czasowych, ale za to część jego funkcji jest nieaktywna, co pomniejsza jego wartość dla użytkownika, ale daje ogólny pogląd o jego możliwościach. Po zakupie kodu aktywującego program staje się w pełni funkcjonalny                         Włamanie do komputera!

Nieuprawnione wejście do systemu komputerowego jest potocznie określone mianem „hac-kingu". W polskim prawie przestępstwo hackingu to tzw. przestępstwo przeciwko informacji i jest traktowane na równi z naruszeniem tajemnicy korespondencji. Grozi za nie nawet do dwóch Podrzucenie wirusa!                                                                                                                   Jeżeli taki wirus spowoduje zniszczenie, uszkodzenie, usuniecie lub zmianę zapisu istotnej informacji, tzn. np. pokasuje koledze pliki, zniszczy lub uszkodzi dane, to jest to również tzw. przestępstwo przeciwko informacji. W Polsce grozi za nie kara wiezienia - nawet do trzech lat.       Piractwo komputerowe!                                                                                                       Za piractwo komputerowe uważa się bezprawne wykorzystywanie programów komputerowych lub nielegalne ich kopiowanie. Występuje ono pod różnymi postaciami: od udostępniania dyskietek koledze po nieprawidłowe zarządzanie licencjami oprogramowania w dużych sieciach komputerowych. Piractwem jest także nielegalna produkcja dysków CD-ROM, tzw. kompilacje programów i handlowanie nimi na giełdach, nie mówiąc już o sprzedawaniu CD-ROM-ów z zestawami oprogramowania bez licencji. Za nielegalne (tj. bez zgody osoby uprawnionej) uzyskanie programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej grozi kara aż do pięciu lat pozbawienia wolności. Oprócz tego dodatkową sankcją może być przepadek zarówno nielegalnych kopii programów, jak i urządzeń, które posłużyły ich stworzeniu, a więc komputerów, nagrywarek,  Dozwolony użytek prywatny                                                                                            Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego, który obejmuje krąg osób pozostających w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.